Nhiều công ty khởi nghiệp (startup) từng phát triển nhanh và ồ ạt trong thời gian qua giờ bắt đầu cẩn trọng hơn, tập trung vào những đối tượng khách hàng chính vì lo ngại giai đoạn bùng nổ của startup sẽ không kéo dài.

Startup muốn tồn tại: Đam mê thôi là chưa đủ

Để một startup tồn tại, đam mê là một yếu tố rất quan trọng nhưng chỉ vậy thôi thì không đủ.

Đa số doanh nhân đều cho rằng niềm đam mê là yếu tố quan trọng hàng đầu để khởi nghiệp thành công. Không phải ai cũng hiểu được những gì một công ty mới được thành lập đang làm và sẵn sàng ủng hộ nó. Nếu gặp may mắn, các doanh nhân có thể làm cho ý tưởng của mình nhanh chóng nổi tiếng. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, các công ty start-up cần phải mất rất nhiều thời gian để thị trường biết đến. Feiner khuyên các ông chủ doanh nghiệp trẻ nên nhận thức rằng nếu công ty của mình không phát triển nhanh thì điều đó không nhất thiết đồng nghĩa với việc nó sẽ thất bại.

Nếu đang nỗ lực xây dựng một công ty đem đến cho người tiêu dùng các giải pháp cho những vấn đề mà họ đang gặp trong cuộc sống hằng ngày thì doanh nghiệp cũng nên chấp nhận một thực tế là việc theo đuổi mục tiêu này sẽ mất rất nhiều thời gian. Khách hàng cần có thời gian để hiểu và ủng hộ những việc mà doanh nghiệp đang làm và vì vậy, nhà sáng lập doanh nghiệp cũng cần phải có lòng kiên trì rất cao.

Bong bóng sẽ vỡ ?

Evernote, một công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon, làm ra ứng dụng ghi chú trên điện thoại thông minh, không nghĩ giờ này mình có thể sống sót. Sau khi tăng trưởng mạnh trong vài năm qua, được các nhà đầu tư rót khoảng 270 triệu đô la Mỹ và được định giá nó ở mức 1 tỉ đô la, Evernote bắt đầu lâm vào khó khăn trong năm ngoái. Những người phản đối cho biết công ty đã mở rộng quá mức, chi tiêu quá nhiều tiền và có nguy cơ bị đè bẹp bởi đối thủ cạnh tranh. Công ty khởi nghiệp này sắp trở thành ví dụ điển hình của một làn sóng sụp đổ được tiên lượng sẽ xảy ra ở Thung lũng Silicon.

Evernote đã phải tái cơ cấu, cắt giảm lao động, loại bỏ những đặc quyền của nhân viên như dịch vụ dọn dẹp nhà cửa miễn phí. Công ty cũng đơn giản hóa dòng sản phẩm của mình và bắt đầu dần ổn định. Số lượng khách hàng trả tiền cho kho lưu trữ tài liệu của công ty và số người chia sẻ sản phẩm dần dần đã tăng trở lại, đạt khoảng 40% trong năm nay. Công ty đang bắt đầu thuê thêm nhân viên. “Giờ này chúng tôi ngồi đây, sau một năm tưởng như đã sụp đổ”, Chris O’Neill, 43 tuổi, Giám đốc điều hành của công ty có trụ sở tại thành phố Redwood, bang California, cho biết.

Theo số liệu của Công ty Nghiên cứu CB Insights, số lượng startup trị giá 1 tỉ đô la trở lên đã tăng lên 131 doanh nghiệp, so với chỉ hơn một chục công ty năm 2010. Tổng số tiền đầu tư cũng đã tăng hơn gấp đôi, tới 50 tỉ đô la vào năm 2014 so với mức khoảng 23 tỉ năm 2010.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là tất cả đều phát triển. Một số startup nhỏ hơn, như công ty sản xuất ứng dụng truyền hình trực tuyến Blab, công ty đầu bếp riêng theo yêu cầu Kitchit, đã rơi vào “hồ chết” của Thung lũng Silicon. Một số công ty trẻ khác đã phải sa thải nhân viên.

“Thế giới startup đã lưu ý đến lời cảnh báo về sự sụp đổ, Max Levchin, người sáng lập PayPal, Giám đốc điều hành của Affirm, một công ty tài chính tại San Francisco, nói.

Giảm quy mô

Hiện đang có sự gia tăng mạnh của các startup mới trong các lĩnh vực công nghệ của tương lai như trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và thực tế ảo. Đây là những lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng mà các chuyên gia công nghệ ở Thung lũng Silicon có thể khai thác và xây dựng kế hoạch trong giai đoạn tiếp theo.

Nhưng đối với những người đang phải vật lộn với một môi trường khó khăn, mà doanh nghiệp chưa sụp đổ, thì họ đang có sự điều chỉnh rõ rệt về triển vọng của công ty mình. Các doanh nhân từng hùng hồn nói về việc công ty của họ phát triển nhanh như thế nào, thì giờ đây đã ý thức hơn với khái niệm “trách nhiệm tài chính”.

Sean Behr, Giám đốc điều hành của Công ty Dịch vụ đậu xe Zirx, là một ví dụ điển hình về sự thay đổi. Công ty này được đặt tên theo tiếng Ukraine, nghĩa là ngôi sao. Họ phục vụ nhu cầu đỗ xe của khách hàng, sau mỗi cú liên lạc trên điện thoại. Ông Behr từng tuyên bố, mục tiêu của công ty là làm cho tất cả người tiêu dùng Zirx của cảm thấy họ là những ngôi sao. Nhưng mọi việc không như kỳ vọng, Zirx vừa bị mất tiền và vừa mất cả người tiêu dùng trong tất cả sáu thành phố nơi mà dịch vụ này hoạt động. Cuối năm ngoái, Zirx chỉ còn đủ tiền mặt để duy trì hoạt động trong một năm, dù trước đó đã quyên góp được 36 triệu đô la đầu tư.

Một sự sụp đổ của Thung lũng Silicon vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là nếu thị trường chứng khoán chao đảo hoặc nếu có một cú sốc tài chính nào đó tấn công vào hệ thống.

Nguyễn Trung

Tổng hợp