Khác với hai năm trước là thời điểm nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) rót vào ngành dệt may tăng cao đột biến, từ đầu năm đến nay nguồn vốn này đang có xu hướng chậm lại.

Nếu như năm 2014-2015 làn sóng các doanh nghiệp FDI đổ bộ đầu tư vào lĩnh vực dệt may tại Việt Nam gia tăng, nhiều doanh nghiệp dệt may nước ngoài tăng tốc đầu tư vào Việt Nam với quy mô vốn lớn là nhằm đón đầu Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được thông qua để hưởng thuế suất nhập khẩu 0%, nhưng từ đầu năm đến nay thông tin về hoạt động đầu tư trong lĩnh vực này ở Việt Nam có vẻ im ắng. Xuất khẩu dệt may Việt Nam trong 8 tháng đầu năm 2016 chỉ tăng 4,4% trong khi các năm trước tăng trưởng bình quân khoảng 10%. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Thông tin trên được ông Nguyễn Hồng Giang - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bông sợi Việt Nam cho biết tại họp báo giới thiệu Triển lãm máy móc, thiết bị, nguyên phụ liệu ngành công nghiệp dệt và may - VTG 2016 diễn ra chiều 20/9.

Theo ông Giang, nguyên nhân là do tác động từ cuộc bầu cử Tổng thống của nước Mỹ nên các doanh nghiệp nước ngoài đang nghe ngóng tình hình và thận trọng hơn trong việc đầu tư. Tuy nhiên, ông Giang khẳng định, lĩnh vực dệt may tại Việt Nam vẫn còn hấp dẫn với các nhà đầu tư. 

Ông Giang tạm chia làn sóng đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dệt may vào Việt Nam thành ba nhóm, nhóm đầu thuộc những doanh nghiệp, tập đoàn lớn (chủ yếu là những doanh nghiệp Trung Quốc hoặc các nước khác đang hoạt động ở Trung Quốc), và những doanh nghiệp này đã nhanh chóng đầu tư phát triển dự án mới vào Việt Nam trong hai năm qua nhằm đón đầu cơ hội TPP. Dẫn nguồn từ khảo sát mới đây nhất của Hiệp hội Dệt may thời trang Hoa Kỳ, ông Giang cho biết, có tới 68,8% các nhà bán lẻ, thương hiệu ngoại chọn Việt Nam là điểm dịch chuyển đến thay vì Trung Quốc hay Bangladesh. Theo họ, Trung Quốc đã không còn hấp dẫn nhà đầu tư còn Bangladesh có sự bất ổn về chính trị… Do đó, thời gian tới sẽ tiếp tục có làn sóng các doanh nghiệp FDI đầu tư vào Việt Nam.

Nhóm thứ hai là những doanh nghiệp cũng có quy mô vốn khá lớn nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm đầu tư ra nước ngoài hoặc còn rất thận trọng khi đầu tư sang một nước khác. Ở điều kiện hiện nay của Việt Nam nếu không có thông tin gì mang tính cản trở thì có thể làn sóng thứ hai đầu tư vào dệt may của Việt Nam thuộc nhóm doanh nghiệp này. Tuy nhiên giờ đây họ đang chờ đợi về thông tin bầu cử ở Mỹ (do việc thông qua TPP tại Mỹ còn ít nhiều phụ thuộc vào kết quả bầu cử này) cũng như xem có doanh nghiệp Trung Quốc đi trước đầu tư thành công rồi họ mới đi theo.

Làn sóng thứ ba thuộc nhóm những doanh nghiệp quy mô vốn nhỏ hơn thì phải sau nhóm doanh nghiệp thứ hai nữa. 

Trước thực tế này, nhiều doanh nghiệp dệt may cho rằng, mục tiêu xuất khẩu trên 30 tỷ USD trong năm nay của ngành có thể phải điều chỉnh giảm xuống còn 29 tỷ USD nếu không sẽ khó đạt được.

Về tình hình đơn hàng của các doanh nghiệp dệt may, ông Phạm Xuân Hồng - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may thêu đan TP. Hồ Chí Minh thông tin, mới đây tôi có thăm một số doanh nghiệp may tại TP. Hồ Chí Minh và được công nhân tại đơn vị này phản ánh là hai tuần trở lại đây không có đơn hàng để làm chứ đừng nói đến chuyện tăng ca. Như vậy có thể thấy, hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp đang rất khó khăn.  

Theo ông Hồng, ngành may Việt Nam không chỉ gặp khó khăn ở các thị trường xuất khẩu mà còn đang phải cạnh tranh gay gắt với các nước sản xuất may mặc trong khu vực, nhất là Campuchia. Để cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, chọn nguồn nguyên liệu tốt, giảm chi phí sản xuất và tập trung làm hàng FOB thay vì chỉ gia công đơn thuần như trước đây.

Trung Anh

Tổng hợp