Về các yếu tố khách quan bên ngoài, yếu tố rõ nét nhất là giá dầu đã tăng trở lại. Các dự báo mới nhất của các tổ chức quốc tế như WB, IMF cho rằng, giá dầu thô có thể sẽ dao động quanh mức 55 - 60 USD/thùng trong năm nay. Giá cả các hàng hóa cơ bản như giá lương thực, nguyên liệu dự báo cũng tăng theo giá dầu và sự phục hồi tốt hơn của kinh tế toàn cầu nên sẽ có những tác động đến trong nước.

Kinh tế Mỹ có dấu hiệu hồi phục tốt hơn, đồng USD tiếp tục xu hướng tăng giá, Fed có thể tăng tần suất tăng lãi suất, những bất định trong chính sách của Mỹ khi tân chính quyền của ông Donald Trump chuẩn bị nắm quyền điều hành hay những tác động có độ trễ của sự kiện Brexit… cũng là những yếu tố tác động đến các thị trường, giá cả, tỷ giá trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Nếu không kiểm soát tốt lạm phát sẽ tăng nhanh trở lại

TS. Nguyễn Ngọc Tuyến, Học viện Tài chính cho rằng, giá cả một số mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý là một trong những yếu tố lớn tác động tới lạm phát trong năm nay. Theo ông, nếu giá dịch vụ y tế và giáo dục không tăng thì CPI sẽ tăng khoảng 3%, nếu sẽ tăng với mức tăng bằng mức tăng năm 2016 thì CPI sẽ tăng trong khoảng 5%.

Trên cơ sở chạy một số mô hình kinh tế lượng, ông Phạm Minh Thụy (Viện Kinh tế - Tài chính) cho biết kết quả thu được là CPI của Việt Nam bình quân năm 2017 so với năm 2016 sẽ tăng ở mức từ 2,8 - 3,8%. Mức tăng giá này thấp hơn so với mục tiêu khoảng 4% đã được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 2 tháng 11/2016. Những mô hình kinh tế lượng ông Thụy áp dụng cho dự báo CPI và lạm phát năm 2016 đã đưa ra những dự báo mà sau này diễn biến thực rất sát với dự báo, điều đó tăng thêm độ tin cậy vào dự báo lạm phát 2017 mà ông Thụy đưa ra.

Nhìn lại năm trước, với mô hình kinh tế lượng ông Thụy áp dụng, tháng 6/2016 đưa ra dự báo CPI bình quân của Việt Nam năm 2016 so với năm 2015 sẽ ở mức 102,62 (tăng 2,62%) và theo số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố: mức tăng CPI bình quân năm 2016 là 2,66%.

Tuy nhiên, ông Phạm Minh Thụy lưu ý, nếu Chính phủ thực hiện những quyết sách mạnh về điều chỉnh giá một số hàng hóa dịch vụ quan trọng và nhạy cảm hoặc nới lỏng CSTT để tạo động lực cho tăng trưởng cao hơn... thì CPI của Việt Nam bình quân năm 2017 so với năm 2016 sẽ tăng cao hơn. Và ông kiến nghị “Chính phủ cần có giải pháp điều hành nền kinh tế đồng bộ để giữ ổn định giá cả thị trường và ổn định KTVM như mục tiêu đã đề ra”.

Tiếp cận dưới góc độ vĩ mô, chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, để kiểm soát và giữ được lạm phát ở mức mục tiêu đề ra trong năm nay, một mặt cần theo sát diễn biến tình hình thế giới để điều hành sát với thị trường hơn, linh hoạt hơn, tăng khả năng ứng biến với những cú sốc bên ngoài. Mặt khác, việc tăng giá một số hàng hóa dịch vụ nhà nước quản lý cần theo lộ trình và vào những thời điểm không quá nhạy cảm. Bên cạnh đó, cần tiếp tục có sự phối hợp tốt các chính sách đặc biệt chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.

Thông điệp không chủ quan với diễn biến của lạm phát, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác để ổn định KTVM, hỗ trợ tăng trưởng hợp lý cũng là nội dung quan trọng trong chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Ban lãnh đạo NHNN đưa ra trong Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2017 vừa qua. Kỳ vọng rằng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, những nỗ lực của các thành viên thị trường trong đó có DN, người tiêu dùng và cùng với đó là không có những tác động quá lớn của giá cả và bất định trên thị trường toàn cầu đến Việt Nam thì lạm phát sẽ tiếp tục nằm ở ngưỡng dưới của mục tiêu 4% đã đề ra.